Strefy biocenotyczne w miejskich parkach

Strefy biocenotyczne w parkach miejskich to obszary dedykowane ochronie różnorodności biologicznej i dzikiego życia. Stanowią one schronienie dla roślin, zwierząt i innych organizmów.

W miejskich parkach w Krakowie podejmowane są istotne działania mające na celu przywracanie siedlisk leśnych, co przyczynia się do ożywienia dzikiej fauny i flory. Poprzez tworzenie zróżnicowanych ekosystemów, park staje się miejscem, gdzie rozwijają się różnorodne gatunki roślin i zwierząt, odzwierciedlając naturalne środowisko.

Te inicjatywy przynoszą korzyści nie tylko dla lokalnej przyrody, lecz także wzmacniają dostępność zasobów dla dzikiej fauny i flory. Odtworzenie siedlisk leśnych sprzyja migracji zwierząt, wspiera procesy ich rozrodu, a także promuje zachowanie bioróżnorodności na terenie miejskiego obszaru. Dla ptaków, owadów i innych organizmów, miejskie parki stają się nie tylko miejscem życia, ale także schronieniem, co sprzyja utrzymaniu ekologicznej równowagi.

Dodatkowo, parki, będące centrami przyrodniczej różnorodności, stają się atrakcyjnym miejscem dla miłośników przyrody. Osoby odwiedzające parki mają okazję do obserwacji dzikich zwierząt, podziwiania różnorodnych gatunków roślin oraz uczestniczenia w edukacyjnych programach. To nie tylko przestrzeń rekreacyjna, lecz również ekologiczne centrum, które inspiruje i podnosi świadomość ekologiczną społeczności miejskiej.

W rezultacie, podejmowane działania w miejskich parkach sprzyjają równowadze ekosystemów, integrując dziką przyrodę z życiem miejskim. Działają jako ostoje bioróżnorodności, kształtując równocześnie atrakcyjne miejsca dla mieszkańców, którzy mogą czerpać korzyści z bliskiego kontaktu z przyrodą w samym sercu miejskiej tkanki.

Projekt badawczy

Prowadzę badania dotyczące stref biocenotycznych na terenie Krakowskich parków. Od 2017 r. w obszarach intensywnego użytkowania sukcesywnie wyznaczane są „Ekostrefy” – strefy biocenotyczne. Strefy biocenotyczne to celowo zakładane enklawy służące utrzymaniu i podnoszeniu bioróżnorodności oraz funkcji ekohydrologicznych. Stanowią ostoję i bazę pokarmową, a obszary te są kształtowane w kierunku naturalnym. Działania związane z utrzymaniem tych obszarów są maksymalnie ograniczone, co obejmuje zaprzestanie koszenia, grabienia liści, pozostawianie „martwego drewna”, a także prowadzenie innych zabiegów mających na celu wsparcie procesów sukcesji. Istotą tego działania jest restytucja (przywracanie) mikrosiedlisk w obszarach zbiorowisk lasów miejskich i zadrzewień parkowych. W różnych wariantach działanie to obejmuje oszczędne wykorzystanie humusu leśnego, którego pozyskanie należny ograniczać (okazją do jego pozyskania są np. inwestycje drogowe), wykorzystanie kompostu z pozyskanych z parków liści i traw (element gospodarki o obiegu zamkniętym), wraz z wysiewaniem lub sadzeniem roślin runa leśnego. W istocie działania te prowadzą do renaturalizacji wybranych obszarów parku w kierunku zgodnych z siedliskiem zbiorowisk leśnych.

Celem badań jest zrozumienie i poznanie zachodzących procesów sukcesji w obszarach ekostref o różnym nasłonecznieniu, wilgotności, rodzaju gleby, stopniu zdegradowania oraz opracowanie optymalnych algorytmów działania. Oczekiwanym efektem jest stworzenie stabilnego, bioróżnorodnego i zbliżonego do naturalnego biotopu, w którym mogą zachodzić przynajmniej w części procesy samoregulacji i obiegu materii.

Badania są realizowane są w Katedrze Inżynierii Ekologicznej i Hydrologii Leśnej, Wydziału Leśnego Uniwersytetu Rolniczego im. H. Kołłątaja w Krakowie wchodzącego w skład projektu „DOKTORAT WDROŻENIOWY”, finansowanego ze środków budżetu Państwa.

Tytuł projektu: Optymalizacja algorytmu postępowania w zakresie restytucji mikrosiedlisk renaturyzowanych zbiorowisk lasów miejskich i zadrzewień parkowych.

Informacja na stronie Uniwersytetu Rolniczego im. H. Kołłątaja w Krakowie: https://kieihl.urk.edu.pl/doktoraty.html

mgr inż. Łukasz Pawlik

Ankieta naukowa

Szanowna Użytkowniczko, szanowny Użytkowniku,

Zapraszam do udziału w badaniach ankietowych dotyczących parków miejskich. Twoja opinia jest dla mnie niezwykle cenna i pomoże mi zrozumieć oczekiwania oraz preferencje mieszkańców związane z zagospodarowaniem i użytkowaniem przestrzeni parkowej.

Wypełnienie ankiety powinno zająć ok. 6 minut. Twoje odpowiedzi są kluczowe dla opracowania danych badawczych w celu pełniejszego zrozumienia odbioru przez użytkowników parków stref biocenotycznych. Ankieta jest anonimowa, a zebrane odpowiedzi będą używane wyłącznie do celów analizy zbiorczej. Zapewniam poufność odpowiedzi, które nie będą ujawniane na poziomie jednostkowym.

Zapraszam do wypełnienia ankiety,

Łukasz Pawlik

Znaczenie Projektu

Ważną cechą współczesnych systemów przyrodniczych miast jest połączenie obiektów kształtujących zieleń miejską w jeden spójny system przyrodniczy. Patrząc na optymalną z punktu widzenia stabilności i bioróżnorodności strukturę terenów zieleni, dominującą rolę powinna stanowić zieleń ekologiczno-krajobrazowa złożona z przynajmniej zbliżonych do naturalnych biotopów, które powinny przenikać w ubogie z punktu widzenia przyrodniczego, urządzone parki. Założeniem badań jest stworzenie narzędzi które będą wykorzystywać naturalne procesy sukcesji w zagospodarowaniu miejskiej zieleni. Odpowiednie sterowanie sukcesją może stać się narzędziem architektury krajobrazu przy zakładaniu nowych terenów zieleni lub rewitalizacji istniejących, podobnym jak planowe sadzenie licznych drzew, krzewów i roślin bylinowych.

Dodatkowe informacje

STANDARD – ZARZĄDZANIE STREFAMI BIOCENOTYCZNYMI

„Standardy Utrzymania Terenów Zieleni w Mieście” stanowią niezbędną publikację, umożliwiającą skoordynowanie praktyk związanych z utrzymaniem i pielęgnacją miejskiej zieleni. To dokument, który nie tylko odzwierciedla zmieniające się trendy i wyzwania związane z zarządzaniem terenami zielonymi w kontekście klimatu, ale również dostarcza konkretnych wytycznych dla osiągnięcia zrównoważonego i efektywnego utrzymania. Jednym z kluczowych aspektów tej publikacji …